Kinderspel

Mijn vioolleraar was imposant. Wanneer hij bij aanvang van de les de halve en de kwartviooltjes één voor één tussen zijn kin en schouder klemde om de Japanse ondingetjes, die in de voorgaande week afgrijselijk in toonhoogte waren verlopen, te stemmen, keek ik ademloos toe. Hij had een grote bruine snor waarvan de haren tijdens het draaien nèt de kleine stemknopjes raakten. Soms wilde er een haartje tussen het schroefdraad klemmen. Dat koste hem dan een snorhaar, soms vond je er thuis in je koffer eentje terug.

Zelf bespeelde hij een prachtig instrument. De kleur was enigszins licht voor een viool, maar de tekening en de klankkleur waren fantastisch. Als 7-jarige kon ik dat al uitstekend horen en ik droomde er van op een dag zo'n mooie viool te bezitten.

Wanneer wij tijdens de les niet meer uit de simpele noten kwamen, het moet soms hopeloos geweest zijn, dat lesgeven, dan speelde hij ons voor. Hij zette met een grote zwaai zijn viool onder zijn kin en tilde zijn rechter elleboog hoog op. En dan, ik zag er altijd weer naar uit, volgde het allerbeste van zijn hele performance. Terwijl de stok onhoorbaar op de juiste snaar landde, wanneer de stok de snaar raakte, juist op dat moment klonk er een diepe, diepe snuif. Onze vioolleraar zoog lucht door zijn neus naar binnen alsof hij geen toonladder met intervallen zou spelen, maar een loepzuivere aria wilde zingen. Zo één waarvan het raam in diggels sprong. Maar dat gebeurde niet. Vanuit zijn snuif ontstond een prachtige viooltoon, zo zuiver en warm dat er geen stem tegenop kon. En terwijl zijn longen op barsten stonden, keken wij ademloos toe.

Hoewel het van een hele mooie viool nooit gekomen is, heb ik jarenlang viool gespeeld, met heel veel plezier. Inmiddels kan ik het niet meer, helaas kreeg ik nekklachten die niets verhinderen, behalve viool spelen. Maar de passie, de liefde waarmee mijn leraar speelde, die warmte om iets moois te maken, zijn ziel en zaligheid in zijn instrument te leggen, de wijze waarop hij die zwarte stipjes op papier tot leven bracht, die liefde laat mij niet meer los.

Ik snuif diep en zucht.

Autobiografisch knutselen

Ooit, een flink aantal jaren geleden, begon ik met het schrijven van een boek. Gewoon, omdat ik dacht dat het moest kunnen en omdat ik in de avonduren geen moer te doen had. Zo was dat nu eenmaal in die periode. Met behulp van goedkope blikjes bier en een oude PC zonder internetverbinding schreef ik me de avonden door.

Het werd een boek over een dame die te hard werkte, die vele toestanden te verwerken kreeg en die haar eigen koers koos op het einde van het verhaal. Ook schreef ik er aan het begin van het verhaal een geliefde, ene 'Bert' in. Slechts een paar weken nadat ik hem had geïntroduceerd, wandelde er een echte Bert mijn leven binnen, en hij is er nog steeds. De naam in het boek heb ik later maar aangepast. En dat is niet het enige dat uitkwam nadat ik het geschreven had.

Inmiddels werk ik aan een nieuw boek. Er komt een geheel nieuwe hoofdpersoon in voor, de setting is totaal anders. Maar gisteren had ik een ontzettende AH-erlebnis. Ik werd gebeld en plots werd mij een toekomst aangeboden in de vorm van een baan die eng vergelijkbaar is met de situatie waarin mijn hoofdpersoon zich bevindt. Eng, omdat het boek nog niet af is, en ik niet weet hoe het afloopt. Eng, omdat het allemaal wel erg toevallig is.

Of ik niet een beetje de weg aan het kwijtraken ben, vraagt u zich misschien af. Waar de realiteitszin is gebleven, of het niet wat overdreven is...
Tja, wie zal het zeggen? Ik denk er nog even over na, over die toekomst. En over wat ik voortaan schrijf. Voor je het weet is het autobiografisch.

Identiteit

Zo kleren al de man maken, een beroep doet dat nog meer. Vraag iemand wat 'ie is en er volgt negen van de tien keer een beroep. Of een ooit gedane studie, die kan ook genoemd worden.

Nu heb ik 4 studies van enige betekenis afgerond, niet universitair, maar toch, en minstens 10 beroepen uitgeoefend. Achteraf beschouwd ben ik multitaskend door het leven gezwalkt. Nergens lang genoeg in gewerkt om de top te halen, en van alles een gepassioneerd beetje. De kleren werden er netjes op aangepast. Met kameleontische precisie droeg ik wat hoorde: van witte jas in het ziekenhuis tot grijs pak als adviseur.

De baan, het lot, de hypotheek, de studies, de hongerige kindertjes bepaalden wat ik deed.
Tot vandaag. Vandaag draait alles om.

Bijna acht uur heb ik er over gedaan om een zogenaamd 'netwerkkaartje' te ontwerpen en in elkaar te fotoshoppen. Een netwerkkaartje laat zien wíe je bent en niet wát je bent. Dat is veel leuker en interessanter dan een visitekaartje waarop slechts beroep of functie en vele contactgegevens staan.

Het is kleurrijk geworden, persoonlijk en een tikkeltje afwijkend. Maar netjes. Een zelfgebouwde identiteitskaart, zo zou je het kunnen noemen. En ja, ik kom er mee weg. Vals is hij niet.

Feest

De vriendelijke dame had er vier in het pashok gehangen, prachtige jurken die ik uit het overvloedige aanbod in haar winkel gekozen had. Het was een heidense toer geweest de juiste er uit te vissen.

Al zeker een jaar was ik regelmatig kwijlend langs de etalages gelopen. Rijen overweldigend fijne feestjurken hingen daar woest aantrekkelijk te zijn. En ineens was er die speciale reden om naar binnen te mogen.

Een paar weken geleden werd ik gebeld door Mieke van der Weij. Ze vertelde me dat ik de hoofdprijs gewonnen had door de juiste shortlist te voorspellen voor de Libris Literatuurprijs. En dat ik vast nog wel wist wat die prijs inhield.

Eerlijk gezegd: nee, ik had geen flauw idee. Ik had meegedaan, de oplossing ingestuurd en had de prijzen niet eens bekeken. Dus toen ze me er naar vroeg, dacht ik hoogstens hoera, een boekenpaket!

Inmiddels weet ik beter, want behalve alle genomineerde boeken, mag ik samen met mijn partner aanwezig zijn tijdens het diner en de uitreiking in het Amstelhotel. En alsof dat nog niet genoeg is mogen we er blijven slapen in een kamer mét rivierzicht, en ontbijten bovendien.

De jurk is geregeld en het feest kan bijna beginnen. De pompoen en de muizen koop ik volgende week.

Het leukste werk.

Willeke en Bert

Ergens in januari 2011 op een mooie middag tijdens een optreden in een verzorgingshuis kwamen ze elkaar tegen: Bert Louissen, (pianist/zanger) en Willeke Alberti.

Ze raakten aan de praat, Willeke en Bert. Ze zongen samen voor de lol, ze wisselden hun CD's uit.

Het duurde niet lang of Willeke belde Bert. Ze was dolenthousiast over de liedjes op de gekregen CD, zowel de tekst als de muziek spraken haar enorm aan. Ze wilde graag een afspraak om eens verder te praten over mogelijkheden.

Die eerste afspraak is geweest. Ik was erbij, want de liedteksten die ze mooi vindt, schreef ik. Het werd een geweldige middag. De verhalen over de warme persoonlijkheid van deze dame kloppen helemaal. Tijd speelde geen rol, er werd gezongen, gelachen, we raakten ontroerd. We luisterden naar prachtige muziek, Bert speelde op de piano waarop Willy Alberti, haar vader, ooit speelde. De kamer zinderde van liefde voor muziek en passie, de tijd vloog voorbij. Veel later dan we hadden gedacht namen we afscheid van elkaar.

Er is werk aan de winkel, het verhaal is nog niet afgelopen. En wat heb ik ontzettend veel zin om samen met Bert voor haar aan de slag te gaan. Omdat ze echt een prachtmens is.

1906

Manolis naast zijn vrouw op het bankje.

Wat gebeurde er in 1906?
Ik had geen idee, dus ik zocht een paar feiten op.

Veel zaken die ik las, waren mij onbekend. Het is zo lang geleden en eigenlijk zomaar een jaar, een jaar als duizenden.

Een week geleden ontmoette ik een oude Griek in een klein bergdorp. Hij woont zijn hele leven al op die berg, samen met zijn vrouw. Zolang hij kon verdiende hij zijn geld met het snijden van lepels en kommen van olijfhout. Toen de toeristen kwamen, kon hij ze mooi verkopen. En toen zijn kleinzoon oud genoeg was, heeft hij hem de vaardigheden van houtbewerking geleerd. De kleinzoon is naar de inmiddels oude man vernoemd en verkoopt nog steeds het zelfgeproduceerde houtsnijwerk. Het vak kan de oude man niet meer beoefenen, zijn handen willen niet meer, zijn ogen zijn te slecht. Maar iedere dag zit hij naast zijn vrouw op zijn zelf gefabriceerde bankje langs de weg te zwaaien naar de mensen die passeren. Ik heb een tijdje naast hem op het bankje gezeten. We konden geen woord met elkaar wisselen omdat we elkaars taal niet spreken. Maar ik heb hem twee keer de hand geschud.

Hij is 105 jaar oud. Een levend stuk antiek.
Manolis en Manolis, ik vond het bijzonder u te ontmoeten.

Manolis, de kleinzoon.


Gebeurtenissen uit 1906
-De Electrotechnische Vereeniging wordt opgericht
-De Britse Minister van Oorlog Haldane dient een geheim plan in voor British Expeditionary Force.
-Koning Alfons XIII van Spanje trouwt met Victoria Eugénie van Battenberg, kleindochter van koningin Victoria. Tijdens een rijtoer door Madrid wordt een bomaanslag gepleegd, waarbij doden vallen in het gevolg van het bruidspaar.
-In Utrecht wordt de eerste elektrische tramlijn geopend.
-Een aardbeving (geschatte magnitude 7,8) richt grote schade aan in San Francisco. Een kracht van 7,9 op de schaal van Richter. Er zijn 3000 doden.
-Een week na de afvaart uit Antwerpen vergaat het schoolschip Comte de Smet de Naeyer in de Golf van Biskaje.
-In Rusland komt de Doema bijeen. Ivan Goremykin wordt voorzitter van de ministerraad.
-Internationale conventie te Algeciras.
-N.V. Bureau Wijsmuller opgericht. Jan Wijsmuller begint zijn eenzame tocht op een klein stoomsleepbootje vanuit Rotterdam naar Bahia Blanca, Argentinië.
-Oprichting van de Gereformeerde Bond tot Vrijmaking van de Nederlandse Hervormde Kerk door verontruste leden die meer vrijheid willen van de plaatselijke gemeenten ten opzichte van de landelijke synode.
-Eerste koers op de renbaan Duindigt bij Wassenaar. Ze komt in de plaats van de renbaan in het park Clingendael, die vorig jaar moest wijken voor een spoorlijn.
-Koning Alfons XIII van Spanje trouwt met Victoria Eugénie van Battenberg, kleindochter van koningin Victoria. Tijdens een rijtoer door Madrid wordt een bomaanslag gepleegd, waarbij doden vallen in het gevolg van het bruidspaar.
-In Utrecht wordt de eerste elektrische tramlijn geopend.
-Officiële rehabilitatie van kapitein Dreyfus.
-Het Italiaanse emigrantenschip, het stoomschip Sirio loopt op een rif bij Kaap Palos (Spanje) en vergaat. 442 van de 822 opvarenden komen om het leven.
-Oprichting van de Belgische voetbalclub Berchem Sport te Antwerpen.
-Een aardbeving richt veel verwoestingen aan in Valparaíso (Chili). De kust wordt over een lengte van 170 kilometer tot 80 centimeter opgeheven. -De aardbeving van 8,6 op de schaal van Richter, kost 20.000 slachtoffers.
-In het Zwitserse Genève vindt het Universeel Esperantocongres plaats.
-Bij de nadering van het KNIL-leger onder generaal Rost van Tonningen plegen de vorsten van Bali met hun gevolg Perang Poepoetan (collectieve zelfmoord).
-Oprichting van hockeyclub HOC Gazellen Combinatie, kortweg HGC, in Wassenaar.
-Een Pruisisch avonturier steekt zich in een zelfgemaakt uniform, verzamelt een troepje soldaten rond zich en bezet het raadhuis van een provincieplaatsje. Hij gaat de geschiedenis in als de kapitein van Köpenick.
-De Afdeling Utrecht der Societas Studiosorum Reformatorum (S.S.R.U.) ziet het levenslicht.
-Met een decreet dat het recht op landbezit erkent, beginnen in Rusland de Landbouwhervormingen van Stolypin.
-In Bilthoven wordt de Stichtse Cricket en Hockey Club (SCHC) opgericht.
-Op de internationale radiografische conferentie te Berlijn wordt gekozen voor het Duitse S.O.S. als noodsignaal in plaats van het Marconistische CQD.
-De Britse Royal Marine neemt de HMS Dreadnought in gebruik. Dit grootste en zwaarst bewapende slagschip ter wereld is het eerste van een nieuwe klasse en maakt op slag alle oorlogsbodems verouderd en jaagt de wapenwedloop verder aan.
-De Nederlandse marine neemt haar eerste onderzeeboot in dienst, Hr. Ms. -Op Kerstavond zendt de Canadese uitvinder Reginald Fessenden vanuit Bryant Rock (Massachusetts) het eerste radioprogramma uit. Verbaasde marconisten horen hem het Kerstevangelie voorlezen, gelardeerd met het Largo van Händel.
-De Labour-partij in Groot-Brittannië wordt opgericht.
-De Varkensoorlog gaat van start.

Slow motion

10 uur nog, dan sta ik met de koffers aan de stoffige weg. De bus die naar het vliegveld rijdt zodat ik netjes kan inchecken om terug te keren naar april in Holland, zal er vast op tijd zijn. Hoe moeilijk is het?

Gisterochtend vertrok ik al vroeg in mijn huurautootje naar de bergen. De lucht strakblauw, de lucht zo fris als in de prehistorie. In de verte lonkten de bergtoppen met sneeuw, maar zo ver zou ik niet rijden. Ik draaide mijn raampje open en met Griekse liederen op de radio tufte ik van de ene naar de andere haarspeldbocht. Al snel ging de verharde weg over in een hobbelig steenpad, maar zolang het omhoog voerde, reed ik door. Tot een hek de weg versperde. Ik zette de auto aan de kant en stapte uit.

Wat een uitzicht! de bergtoppen aan de ene kant, het dal diep beneden en wijds, prachtig!
Het enige geluid werd veroorzaakt door belletjes aan geiten en fluitende vogels. Verder niets. Wat een paradijs.

Met een kleine rugzak begon ik aan de tocht. Kijken hoever ik kon komen, misschien wel tot de top. Het werd een prachtige tocht die eindigde vlakbij de top. Het eindpunt bleek een diepe grot, wat een verrassing!

Een paar uur later was ik terug in het dal. Daar, in een klein dorp, kocht ik wat souvenirtjes voor het thuisfront. Ik reed terug naar de kust en nam een aangename laatste plons. Er restte me nog één ding: afrekenen bij de bar.

Daar ontstond de verwarring: Had ik niet al met het vliegtuig gemoeten? En na enig onderzoek kwam de aap uit de mouw. Het vliegtuig was die ochtend vertrokken terwijl ik ergens boven op de berg liep.

Om een lang verhaal kort te maken: ik geniet alwéér van de laatste avond. Met een goed glas wijn, een heleboel foto's en een mooi verhaal. Over negen en een half uur ga ik de bus in. Zeker weten.

Brandstof

Over 10 uur bevind ik mij ergens tussen vele wachtenden op een vliegveld. Dat wachten duurt vervolgens een flinke tijd, want pas een uur of 5 later verheft de glanzend starre vogel zich in het luchtruim.

Vannacht heb ik dus 5 exclusieve uren om dingen te doen die niet normaal zijn. Shoppen bijvoorbeeld, om half 3. Mensen kijken die zich doodvervelen, om half 4 lijkbleek voor de spiegel in de toiletruimte staan en voor de lol m'n kop onder de koude kraan douwen. Een veels te dure koffie drinken. Om 4 uur in de ochtend uitvogelen hoe m'n nieuwe telefoon werkt. Een buitenlandse krant kopen, slenteren, hangen op harde stoelen en weer een veels te dure koffie drinken. Waakzaam m'n laptop in de gaten houden en buiten langzaam het licht zien verschijnen terwijl het mijne langzaam dooft. Dus nogmaals een exorbitant dure koffie drinken.

Ik heb er enorm veel zin in, in een nachtje doorhalen. Morgen zit ik ergens op een eiland met stapels boeken en een laptop. Al die moeite om het voor elkaar te krijgen plaatst het allemaal in het juiste perspectief. Kunst is afzien, grenzen verkennen, jezelf tot het uiterste laten gaan. Kerosine, het is belangrijk om er te komen. Maar zonder koffie wordt het uiteindelijk niets.

Showtime

Een maand of 3 geleden belde Vincent Bijlo of Mariska en hij langs konden komen. Het leek hem leuk samen met ons een show voor één avond in elkaar te zetten.

Zo gezegd, zo gedaan: we zijn in de afgelopen periode 3 keer bij elkaar geweest en hebben een zogenaamde benefietavond in elkaar gezet. Eergisteren stonden we patsboem op de planken.

Het werd een doldrieste avond voor een volle en enthousiaste zaal, en de afterparty duurde tot in de kleine uurtjes. Ik heb genoten van iedere minuut!

Toen het showstof wat was neergedaald, heb ik de ongezouten mening van een stel goede vriendinnen gevraagd. Ze hadden genoten en deden suggesties om het nog beter te maken.

Helaas was deze avond een eenmalige gebeurtenis, dus de verbeterpunten kunnen niet direct worden toegepast. Daarom neem ik ze mee de ongewisse toekomst in. Samen met de herinnering aan een onvergetelijke avond. Nog één keer cheers op de Bijlo's!

Baangekte

Terwijl buiten de lente los barst, de merels nesten bouwen en de knoppen knappen om het weelderige groen naar buiten te laten, lijkt het leven meer dan ooit de moeite waard geleefd te worden. En dat is het natuurlijk ook, alleen ben ik nogal gefrustreerd.

Mijn kwaal heet plichtsbesef. Of verantwoordelijkheid met een dwingende ondertoon van urgentie. Je kunt het ook pure frustratie noemen, dat komt allemaal behoorlijk in de richting. Het is in ieder geval lastig hanteerbaar, vooral voor de omgeving.

Jarenlang heb ik banen gehad. Hele mooie, minder mooie, maar altijd was er een baan. Dat gaf vertrouwen, identiteit. Het werk fungeerde als uitlaatklep, ik kon er veel in kwijt. Banen als een spons voor ideeen, energie, en prachtresultaten. Zelfs vriendschappen ontstonden op de werkvloer, nee, het was meer dan dat, hele levens hebben zich in de kantoren en praktijken afgespeeld! Van de hel tot de hemel, het kwam allemaal voorbij, ik hoefde er alleen maar voor naar m'n werk te gaan. Tot de reorganisatie, want nu zit ik thuis.

Dat is vet wennen. 'k Heb de afgelopen weken aan een theatershow gewerkt, ik heb m'n familie tot gekmakens toe achter de broek gezeten, sollicitaties geschreven, de administratie op orde gebracht en vele uren nagedacht over wat ik verder wil of moet. En daar wringt de glazen muil. Na vele beroepen en jaren werken staar ik ineens naar de merel en z'n nest. Waartoe? Vraag ik mij af, waartoe?

Het denken over 'waartoe' is eng. Het riekt naar midlifecrisis, naar aftakeling, naar geheugenverlies en incontinentie, naar volstrekte zinloosheid of op zijn minst een stevige identiteitsverwarring. Kortom, naar alles wat ik altijd angstvallig probeer te vermijden, uit m'n leven ban, met alle macht, zolang het kan. De merel bouwt ondertussen vrolijk verder, alsof het een doodnormale lente is.

De merel heeft gelijk. Ik maak me druk om niets. De Grote Problemen op het werk zijn niet meer Mijn Problemen. Ik hoef ze niet meer op te lossen, maar ik heb ze stiekem mee naar huis genomen, ik heb ze gesublimeerd naar m'n eigen peuterige huishouden. Te veel gewend aan Belangrijke Problemen die zovelen bestaansrecht binnen grote organisaties geeft, heb ik een rugzak vol naar huis gesleept. Maar waar zijn we nou helemaal mee bezig, met schouders vol apen van anderen, het lijkt hier verdomme wel een dierentuin!

Morgen jaag ik ze allemaal naar buiten. Ga daar maar nestjes bouwen. Het is per slotte lente en heerlijk weer. Morgen gooi ik het over een andere boeg. Ik ga hard aan de slag in een nieuwe baan. Met dit mooie weer wordt het beslist de glijbaan.